(FATIMA from the beginning)
John de Marchi,I.M.C.
Chuyeån dòch töø baûn tieáng Anh cuûa I.M.Kingsbury:
Nhaø XB Míssoes Consolata- Fatima
taùi baûn laàn thöùï 9, 1994
L.M.P.Leâ Duy Löôïng
(...)
NOÄI DUNG
Töïa
Lôøi noùi ñaàu
Nhöõng bieán coá ñaày söùc thu huùt xaûy ra taïi Cova da Iria töø
thaùng 5 ñeán thaùng 10 naêm 1917, ñaõ gaây neân nieàm höùng thuù chöa töøng
coù nhöõng naêm gaàn ñaây, khoâng nhöõng ôû Boà ñaøo Nha, maø coøn taïi khaép
nôi treân theá giôùi coâng giaùo nöõa. Vieäc toân suøng Ñöùc Baø Fatima ñaõ lan
toûa noùi ñöôïc laø moät caùch kì \dieäu, trong khi ñoù saùch baùo vieát veà
nhöõng laàn hieän hìnhcuûa Meï Maria, cuõng nhö veà chính caùc kieán nhaân, ñaõ
nhö luõ luït töø caùc xöôûng in aán traøn sang moïi thöù ngoân ngöõ.
Taäp saùch naøy ñöôïc thöïc hieän caên cöù vaøo nhöõng tö lieäu
theo thöù töï thôøi gian nhö sau :
1. Nhöõng baùo chí thôøi ñoù, caùch rieâng tôø Seculo, tôø Diario
de Noticias, tôø Mundo, taát caû ñeàu laø nhöõng tôø baùo thuoäc thôøi kì ñaëc
bieät baøi giaùo só ñoù. Nhöõng baùo chí treân noùi nhieàu ñeán nhöõng söï
vieäc xaûy ra ôû Serra de Aire vaø cho thaáy roõ raøng söï xung khaéc veà maët
toân giaùo töøng laø boái caûnh cuûa nhöõng laàn Hieän hình, cuõng nhö nhöõng
dö luaän töông phaûn nhau veà chính nhöõng bieán coá. Moät ñieàu lí thuù, laø
baùo chí Coâng giaùo cuõng ñaõ khoâng tuït haäu so vôùi caùc ñoàng nghieäp
ngoaøi Coâng giaùo trong thaùi ñoä hoaøi nghi.
2. Naêm 1921, xuaát hieän baøi baùo ñaàu tieân veà vuï vieäc naøy,
do ngoøi buùt cuûa Tieán só Formigao(Visconde de Montelo). Nhan ñeà baøi baùo
laø Os Episodios Maravilhosos de Fatima(Nhöõng söï vieäc laï luøng ôû Fatima)
vaø ñaây laø lí do cuoäc phoûng vaán oâng daønh cho caùc treû, taát caû vôùi
nhöõng caûm nghó rieâng cuûa oâng.
3. Thaùng 10 naêm 1922, tôø Voz de Fatima cho ra maét soá ñaàu
tieân. Naêm 1919 tröôùc ñoù, khi Ñöùc Cha Joseù Alves Correia da Silva ñeán
traán nhaäm giaùo phaän Leiria vöøa môùi ñöôïc phuïc hoài, Ngöôøi ñaõ laäp töùc
cho tieán haønh moät cuoäc Ñieàu tra theo giaùo luaät veà nhöõng laàn Hieän
Hình. Ñaây laø nhöõng chöùng töø thích ñaùng hôn caû.
a/ Nhöõng cuoäc phoûng vaán caùc treû kieán nhaân do Linh muïc
Quaûn sôû Fatima thöïc hieän sau moãi laàn Hieän hình, töø thaùng 6 ñeán thaùng
10. Cha ñaõ ghi cheùp laïi raát caån thaän.
b/ Cuoäc thaåm vaán theo luaät kieán nhaân duy nhaát coøn soáng
laø Luxia naêm 1924. Cuõng ñaùng chuù yù laø böùc thö (xem Phuï luïc) do Tieán
só Carlos Mendes vieát cho ngöôøi vôï chöa cöôùi cuûa oâng, ñeà ngaøy 8.9.1917,
cuøng nhöõng lôøi cung khai cuûa quaàn chuùng ñuû haïng ngöôøi ñaõ muïc kích
nhöõng söï vieäc naêm ñoù, trong soá naøy, coù Nam töôùc Alvaiazere luùc ñoù
khoâng thuoäc giaùo xöù Fatima.
4. Trong luùc ñoù, Luxia ñaõ vaøo Tröôøng Trung hoïc
Villar(Oporto) do caùc Nöõ tu Doøng Nöõ thaùnh Ñoâroâtheâ ñieàu haønh, veà sau,
chò ñeán nhaäp Coäng ñoaøn ôû Tuy(Taây ban nha) vôùi tö caùch laø moät trôï só.
Chính taïi nôi ñaây, chò ñaõ vieát nhöõng taäp Hoài kí cuûa chò, theo leänh
Ñöùc Giaùm Muïc giaùo phaän Leiria. Ñaây laø nhöõng tö lieäu coù giaù trò. Ñaõ
coù 4 taäp, ñöôïc vieát naêm 1936,1937,1941,
1942. Hoài kí 1 chaúng qua laø moät caùi gì hôn laø moät tieåu söû
Giaxinta, vôùi moät ít tình tieát gôïi nhaéc ñeán nhöõng laàn Hieän hình.
Trong Hoài kí 2, ta gaëp thaáy moät chöùng töø chi tieát hôn vaø
cuõng nhaân ñoù noùi ñeán nhöõng laàn Hieän hình cuûa Thieân Thaàn. Sau 20 naêm
thinh laëng veà vaán ñeà , thì ñieàu tieát loä naøy khaùc naøo moät quaû bom
gaây nhieàu chaán ñoäng.
Hoài kí 3 phong phuù tình tieát vaø nhöõng söï kieän môùi noåi
baät leân, trong ñoù coù hieän töôïng cöïc quang laï luøng ngaøy 25 thaùng moät
naêm 1938. Theo quan ñieåm cuûa Luxia, ñaây chính laø daáu baùo theá chieán 2
saép buøng noå, ñieàìu maø chính Ñöùc Meï ñaõ baùo tröôùc trong laàn Hieän hình
thaùng 6 naêm 1917.
Cuoái cuøng, sau khi coù leänh cuûa Ñöùc Giaùm muïc daïy thöïc
hieän baûn töôøng trình döùt khoaùt vaø ñaày ñuû veà nhöõng gì maø chò nhôù
ñöôïc, nöõ tu Luxia, ngaøy leã Meï Voâ Nhieãm naêm aáy, sau khi caàu xin ôn
treân ñeå bieát vieát ra roõ raøng vaø chính xaùc, ñaõ baêtõ ñaàu vieát Hoài kí
4 vaø ñaây laø Hoài kí doài daøo nhaát, bao goàm heát thaûy nhöõng hoaøn caûnh
vaø tình tieát veà nhöõng laàn Hieän hình cuûa Thieân thaàn cuõng nhö cuûa Ñöùc
Meï.
5. Nguyeân nhöõng tö lieäu ñoù döôøng nhö cuõng ñaõ ñuû ñeå laøm
cô sôû cho vieäc xaây döïng moät lòch söû coù pheâ phaùn veà nhöõng cuoäc Hieän
hình. Tuy nhieân, vaãn coøn moät soá ñieåm lu môø, laøm naûy sinh nhöõng loái
giaûi thích khaùc nhau, tieáp theo moät loaït cuoäc phoûng vaán caùc kieán
nhaân do nhöõng nhaø nghieân cöùu nghieâm tuùc thöïc hieän. Trong soá ñoù,
phaûi keå :
Tieán só Luis Fischer, Ts. Galamba de Oliveira, Fr. Yongen, Fr. Mc
Glynn, O.P., William Walsh nhaø vaên Myõ vaø Fr. Fonseca laø ngöôøi vieát xong
ñaõ yeâu caàu Xô Luxia xem laïi.
Chuùng toâi cuõng giao aán baûn laàn 2 cuûa cuoán Era Uma Senhora
mais Brilhante que o Sol nhôø chò duyeät laïi. Chò ñaõ söûa chöõa vaø thay ñoåi
moät vaøi choã. Vì theá, aán baûn thöù 3 maø chuùng toâi cöù ñoù maø thöïc
hieän baûn dòch naøy, coù theå ñöôïc chính kieán nhaân cho laø xaùc thöïc.
6. Nhôø ñöôïc ñaëc aân coù moät khoâng hai, laø ñöôïc soáng taïi
Fatima cho ñeán naêm 1943, chuùng toâi coù ñöôïc caùi thuaän lôïi laø hoûi han
kó caøng vaø an toaøn nhieàu nhaân chöùng chaéc chaén thuoäc thôøi kì xaûy ra
caùc cuoäc Hieän hình. Trong soá naøy, ñaùng chuù yù hôn laø :
Cuï Pedro Mannel Monto (Ti Marto), boá cuûa Giaxinta vaø
Phanxicoâ, cuõng nhö baø vôï cuûa cuï laø Olimpia de Gieâsu)Ti
Olimpia), cuï Maria dos Anjos, chò caû cuûa Luxia, cuõng nhö caùc em gaùi cuûa
baø laø Crrolina vaø Gloria; sau cuøng, Maria Carreira(Maria da Capelinha),
môùi qua ñôøi thaùng 3 naêm 1949, cuõng nhö con trai laø John, giöõ nhaø thaùnh
cuûa nhaø nguyeän Hieän hình.
Moãi chieàu Chuû nhaät trong 6 thaùng keá tieáp, sau giôø laàn
haït Maân coâi cuï Ti Marto ñeán vaø noùi vôùi chuùng toâi veà Giaxinta vaø
Phanxicoâ laø hai con cuï; veà "quí oâng khoâng chòu tin cuõng khoâng chòu
ñeå chuùng toâi tin"; veà oâng Xaõ tröôûng Oureùm,v.v...taát caû nhöõng
caùi ñoù oâng keå vôùi moät thai ñoä thaän troïng vaø coù lo laéng trong löông
taâm ñoâivôis söï thaät phi thöôøng trong moät vuï vieäc ñaõ cuõ kó roài. Nhöng
cuï Marto cöù bò aùm aûnh bôûi loøng khaùt khaùo ñoâwí vôùi söï thaaït./
"Chuùngt a khoâng ñöôïc pheùp phoùng ñaïi ra hoaëc coá naën ra moät ñieàu
gì ngoaøi moïi caùi ñaõ thöïc söï xaûy ra", cuï thöôøng löu yù ñieàu ñoù.
Khoâng maáy khi cuï nghe ñoïc moät chöông hay moät ñoaïn ôû moät
cuoán saùch vieát veà Fatima, maø khoâng ñính chính vaøi chi tieát hay boå
khuyeát vaøi söï vieäc ñaõ bò boû soùt.."Vieäc ñaõ xaûy ra khoâng thaät
söï laø nhö theá", cuï noùi. Roài cuï keå ra haøng loaït tình tieát vaø
hoài öùc thöôøng laø ñeà taøi tranh luaän maø ñaõ bò hoaøn toaøn boû queân.
Thænh thoaûng, cuoäc phoûng vaán ngaøy Chuû nhaät cuûa chuùng toâi
khoâng coù. Ti Marto voán khoâng thích töø choái moät caùi gì, cuï töï thanh
minh, vieän lí do naøy noï, chwngr haïn vì khaùch tôùi ñoâng quaù,,v.v....baèng
caùch ñoù, cuï cho thaây roõ raèng cuï khoâng tôùi chæ vì theá phaûi theá. Khi
toâi hoûi lieäu cuï coù taûm thaáy nieàm kieâu haõnh ñöôïc laøm boá cuûa nhöõng
treû öu tuyeån naøy khoâng, cuï traû lôøi heát söùc ñôn sô :" Ñöùc Baø ñaõ
choïn nôi naøy treân theá giôùi vaø Ngöôøi ñaõ coù theå hieän ra vôùi nhöõng
ngöôøi khac.Vaäy nhöng nhöõng nguôøi ñoù laïi laø con cuûa toâi !"
Coù theå laø nh8öõng truyeän keå aáy coù chöùa ít nhieâulaâmf laãn
hoaëc sai soùt nhoû. Seõ laø phi lí neáu ta ñoøi con ngöôøi tuoåi taùc nhö theá
phaûi khoâng ñöôïc sai laàm, hay töông ñoái khaùch quan. Nhöng chuùng toâi coù
theå ñaûm baûo vôùi baïn ñoïc raèng ôû nôi cuï luoân luoân coù moät khaùt voïng
thaät thaø vaø chính xaùc vaø moãi moät ñieàu maø chuùng ta coù theå xaùc mih
töø nhöõng chöùng töø ñoäc laäp, ñeàu ñöôïc xaùc minh. Veà maët naøy, cuoán Die
Botschaft unserer lieben Frau von Faùtima cuûa tieán só Fischer laø moät kieåm
chöùng vieân tuyeät vôøi. Chuùng toâi ñaõ khoâng heà gaëp thaáy moät maâu
thuaãn nhoû nhaát, duø laø veà tình tieát trong baøi thuaät maø giaùo sö danh
tieáng Ñaïu hoïc Bamberg ñaõ vieát chöøng 15 naêm sau khi vieáng Fatima ñeå
ñieåuta caùc söï vieäc. Chuùng toâi cuõng ñaõ gaëp thaáy söï ngaäp ngöøng ôû
moät vaøi ñieåm, cuõng nhöõng tình tieát thaä laø voâ nghóa, nhieàu khi cuõng
laïi nhöõng töø ngöõ aáy. Cuõng noùi ñöôïc nhö theá veà Olimpia, Maria dos
AÏnos, Carreira,v.v...
Maria de Capelinha thì thöôøng quyûa quyeát laø baø "roái
trí", nhöng thöïc ra khoâng phaûi nhö theá, vì nhöõng söï vieäc Fatoma ñaõ
khaéc ghi saâu trong con tim vf trong rí nhôù baø, ñeán ñoä baø khoâng heà maâu
thuaãn vôùi chính mình, caû trong khi bò thaåm vaán gaét gao.
Ñieàu laøm kinh ngaïc, laø chioû soá ít trong ñaùm ngöôøi ñoù
bieát ñoïc vaø moät aán töôïng ñaëc bieät ñaõ ghi vaøo chuùng toâi, do vieäc
khoâng ai trong hoï, duø laø ngöôøi giaø, coù laàm loãi naøo trong nhöõng kinh
nghieäm caù nhaân hoï vôùi nhöõng gì môùi ñöôïc ñöa ra aùnh saùng nhôø nhöõng Hoài
kí cuûa Luxia. Khi ñöôïc hoûi veà ñieàu naøy ñieàu noï trong nhöõng vieäc doù,
bao giôø caâu traû lôøi cuûa hoï cuõng laø "Toâi khoâng bieát gì veà ñieàu
ñoù". Vaäy maø ñieàu ñoù leõ ra laø vieäc töï nhieân do moät vaøi thuû
thuaät gôïi yù nhaèm giuùp ñoäng naõo, qua cuoåctao ñoåi thöôøng xuyeân veà
thoáng hoái vaø caàu nguyeän, veà thaùnh thieän cuûa caùc treû, veà nhöõng laàn
hieän hình cuûa Thieân thaàn,v.v...
"Chuùng toâi ñaõ khoâng bieát gì caû",Ti Marto moät möïc
traû lôøi."Khoâng bieát gì caû veà sôïi daây thöøng, veà nhöõng laàn aên
chay, khoâng bieát gì, khoâng bieátw gì caû !Caû sau caùc laàn Hieän hình, toâi
luoân nghó raèng caùc treû thaät coù khaùc nhöõng treû khaùc moät ít
thoâi!".
Nhöõng \söï kieän sau ñaây noåi leân töø vieäc nghieân cöùu cuoán
tö lieäu coù giaù cuûa Luxia. Ñoù laø vaøo naêm 1916-1917, pwr Fatima, ñaõ xaûy
ra moät loaït nhöõng vieäc laï luøng. Raèng ba treû ñaõ thaáy moät Thieân thaàn
3 laàn vaø raèng caùc em ñaõ ñöôïc chòu Minh Thaùnh Chuù töø tay Thieân thaàn.
Raèng Ñöùc Meï cuõng ñaõ hieän ñeán vôùi aùc em nhieàu laàn, noùi truyeän vôùi
caùc em vaø tieát loä moät bí maät
coù lieân heä ñeán moïi ngöôøi.
Tuy nhieân, nhöõng tö lieäu ñoù coù giaù trò lòch söû naøo khoâng
? Vaø tröôùc heát, nhöõng lôøi quaû quyeát cuûa ba treû coù tính xaùc thöïc
theá naøo ? Lieäu caùc em coù hoaøn toaøn khoâng aûo töôûng , aùm thò khoâng ?
Ñieàu heä troïng nhaát, lieäu nhöõng Hoài kí cuûa seõ ñöa ñeán hieäu quaû naøo,
neáu nhöõng laàn Hieän hình ñöôïc thöøa nhaân, söù ñieäp Ñöùc Meï ñöôïc chuyeån
laïi moät caùch trung thaønh ? Naøo ôû ñaây khoâng phaûi laø ñaõ coù moät söï
daøn döïng, ban ñaàu laø daøn döïng taâm lí, sau ñoù laø moät söï caáu taïo
caùc bieán coá so ? Lieäu ñaõ khoâng coù moät theâu deät veà toân giaùo theâm
vaøo moät chaát lieäu xaùc thöïc cuûa nhöõng cuoäc Hieän hình sao ?
Neáu söï thöïc ñaõ nhö vaäy, thì leõ ra ñaõ chaúng caàn thöøa
nhaän yù ñoà xaáu laøm gì. Nhöõng tieán trình nhö vaäy noùi chung ñeàu ñaõ
ñöôïc thöøa nhaaïn trong cuoäc ñôøi caùc thaùnh, nhaát laø nhöõng vò thaùnh
thaàn bí(T.Teâreâxa Avila, T.Gemma Galgani, T.Margarit Mary Alacocque). Vieäc
Luxia ñaõ khoâng thoaùt ngoaøi qui luaät taâm lí thöôøng tình laø vieäc ñaõ
ñöôïc chaáp nhaän nhöõng naêm gaàn ñaây, bôûi nhöõng nhaø thaàn hoïc nghieâm
tuùc vaø coù löông tri, chuû yeáu ôû Bæ vaø ôû Phaùp, hoï ñaõ nghieân cöù vaán
ñeà.
`Maëc duø chuùng toâi ñoàng yù treân nguyeân taéc raèng moät dieán
bieán taâm lí naøo ñoù, do neàn giaùo duïc trong Doøng tu cuûa chò, coù theå
ñaõ coù moät aûnh höôûng nhaát ñònh treân trình thuaät veà sau cuûa Luxia lieân
heä ñeán nhöõng laàn Hieän hình vaø söù ñieäp Fatima, nhöng moät söï nghieân
cöùu nhöõng tö lieäu lieân heä vaø caùch rieâng hôn,vieäc nghieân cöùu chính
nhaân caùch Luxia, cho pheùp chuùng ta ñi tôùi leùt luaän raèng nhöõng gì chò
coâng boá laø ñaùng tin vaø chuùng ta coù theå khoâng ngaàn ngaïi thöøa nhaän
nhöõng söï kieän vaø nhöõng tình tieát chò keå laïi trong nhöõng Hoài kí cuûa
chò.
Luxia coù moät nhaân caùh tuyeät ñoái bình thöôøng. Trong nhöõng
gì chò ñöa ra, khoâng coù gì laø maát thaêng baèng theå lí hay taâm lí. Moãi ai
ñaõ bieát chò hoaëc ñaõ ñaøm ñaïo vôùi chò töø thôøi coù caùc cuoäc Hieän hình,
ñeàu nhaát trí trong phaùn ñoaùn ñoù.Khoâng moät ai ñaõ coù theå khaùm phaù ra
nopwi chò daáu hieäu nhoû nhaát cuûa moät khí chaát beänh hoaïn hay moät hieän
töôïng ña caûm quaù ñoä naøo. Ñôøi soáng thöôøng ngaøy, nhö caùc Beà treân cuûa
chò quaû quyeát, khoâng heà cho thaáy moät caùi gì laø laäp dò, hoaøn toaøn
khoâng coù gì khaùc thöôøng heát.
"Chò laø moät nöõ tu thöïc duïng öu vieät. chuùng oii coù
theå noùi" chò khoâng heà lí tuôûng chuû nghóa mô moäng moät tí naøo. Söï
ñaùnh giaù ñaëc bieät nhö vaäy ñaõ ñöôïc haäu thuaãn bôûi haèng traêm tình
tieát xaùc thöïc trong keå nhöõng laàn Hieän hình.
Moät ñieàu chaân thaät caàn noùi, laø aán töôïng bvan ñaàu cuûa
haàu nhö baát cöù ai ñaõ ñöôïc troâng thaáy chò laàn ñaàu, laø moät aán töôïng
thaát voïng, bôûi leõ chuùng ta ñaõ saün saøng giaû thieát moät soá daëc tính
phuø hôïp vôùi moät con ngöôøi sieâu töï nhieân. Nôi Luxia, giaû thieát thaàn
bì giaû danh phaûi bò loaïi boû haún.( Söù vuï linh muïc cuûa toâi ñaõ cho toâi
hôn moät laàn coù cô hoäi thuaän tieän ñeå nghieân cöùu vaán ñeà thaàn bí giaû
vaø toâi coù theå khaúng ñònh vôùi taát caû loøng tín caån raèng aán töôïng cuûa
toâi veà X.Luxia hoaøn toaøn tría nghòch vôùi nhöõng gì toâi ñaõ gaëp ñöôïc
tueø nhöõng ngöôøi thaàn bì giaû).
`Caùch theá chò noùi naêng va phaùt bieåu, duø laø baèng chöõ
vieát hay lôøi noùi, neùt chöõ cuûa chò, laø nhöõng chuyeän taàm thöôøng, thaäm
chí treû con nöõa, taát caû cho thaäymoât söï quaân bình haøon haûo veà taâm lí
vaø veà caûm thöùc khoûe maïnh, khoâng coù chuùt gì laø khuynh höôùng taâm
beänh.
Theâmvaøo taát caû nhöõng ñieàu ñoù, neáu chuùng toâi nhaéc tôùi
moät trinhôs saéc \saûo ñaëc bieät nhaát. Chính toâi ñaõ coù nhieàu cô hoäi
kieåm chuùng. Chuùng ta hoaøn toaøn coù lí do chính ñaùng ñeå tin vaøo kieán
nhaân duy nhaát coøn soáng naày cuûa Fatima.
Tuy nhieân, ñieàu ñoù khoâng ngaên troûe chuùng toâi kh0oâng ñoàng
yù vôùi Lux\ia treân moät vaøi ñieåm,nhö seõ trình baøy ôû choã cuûa chuùng
trong suoát cuoán truyeän naøy.
Noäi dung
Chuyeán haønh höông ñaàu tieân cuûa toâi
Chöông I.- Giôø khaéc bi thaûm
II.- Luxia
III.- Phanxicoâ
IV.- Giaxinta
V.- Nhöõng beù muïc ñoàng
VI. Thieân thaàn hoä thuû
VII.- Choùi hôn maët trôøi
VIII.- Lôøi höùa khoâng thöïc hieän
IX.- Hi sinh
X.- Ngaøy 13 thaùng 6
XI.- Nghi nan vaø ma quæ
XII.- Thaùng 6 ngaøy 13
XIII.- Saùm hoái
XIV.- .....,
Chuyeán haønh höông ñaàu tieân cuûa toâi
Hoâm aáy vaøo quaõng gaàn 8 giôø röôõîi saùng, laàn ñaàu tieân
chuùng toâi böôùc vaøo khuoân vieân Ñeàn thaùnh qua con ñöôøng daõn thaúng tôùi
Beänh vieän vaø Nhaø höu döôõng. Roõ raøng laø chuùng toâi khoâng theå loït
vaøo qua coång chính, vì ñaùm ñoâng xung quanh lôùn laém. Trong nhaø aên cuûa
Nhaø Höu döôõng, chuùng toâi gaëp haøng giaùo só cuûa giaùo phaän Leiria döôùi
quyeàn chuû toïa cuûa Ñöùc giaùm muïc. Moät khoâng khí ñoàng lieâu thaân tình
bao truøm nôi ñaây, buø laïi raát nhieàu nhöõng gì gaây neân do cuoä chia li
bôûi ngaàn aáy thaønh vieân cuûa Hoäi doøng chuùng toâi traûi qua nhöõng ngaøy
bi ñaùt cuûa chieán tranh
Toâi ñang lo laéng laøm sao taän duïng chuyeán haønh höông cuûa
toâi vaø toâi döï tính duøng quaûng yhôøi gian tröôùc khi buoåi leã baét ñaàu
ñeå raûo khaép Ñeàn Thaùnh vaø tröôùc heùt laø quan saùt thaät taän maét ñaùm
quaàn chuùng ñoâng ñaûo khaùch haønh höông maø taïi Italia toâi ñaõ töøng ñöôïc
nghe noùi ñeán nhieàu laàn. Luùc aáy, thì toâi khoâng taøi naøo vöôït thaéng
ñöôïc thöû thaùch tröôùc maét toâi.
Khoù nhoïc laém toâi môùi leo leân ñöôïc treân böùc töôøng raøo
baèng ñaù cuûa Beänh vieän, thì moät cuï giaø veû khuùm nuùm vaø moât baø khaên
quaøng phuû kín tröø hai con maét, döôøng nhö hai ngöôøi caàm ñaàu moät ñaùm
ñoâng ngöôøi xöng toäi. Hai ngöôøi tieán laïi xin toâi cho hoï xöng toäi.
"Ñöôïc, toâi seõ giaûi toäi cho oâng naøy", toâi baûo
ngöôøi ñaøn oâng nhö vaäy, vì ñeâm ñang xuoáng maø ôû Boà ñaøo Nha thì khoâng
ñöôïc giaûi toäi cho phuï nöõ sau khi maët trôøi laën.Toâi vaø oâng lao laùch
mình giöõa ñaùm ñoâng, höôùng tôùi moät maûnh ruoäng khoâng coù raøo chaén,
chuùng toâi hi voïng ôû ñoù coù theå laøm vieäc thoaûi maùi. Ñöôïc moät luùc,
toâi töï nhuû : mình seõ tha hoà maø thöôûng ngoaïn caûnh töôïng meâ hoàn dieãn
ra tröôùc con maét mình. Nhöng toâi vöøa ngoài xuoáng treân moät taûng ñaù vaø
oâng laõo quì goái beân chaân toâi, thì boång toâi ngao ngaõn nhaän ra raèng
coù caû moät ñoaøn ngöôøi ñoâng nhö kieán, vaø toâi söïc nhôù caûnh cuoáng
ñieáu thuoác laø cöù ñuøn maõi moät caùch ma quaùi khoâng bieát töø ñaâu.
Toâi choáng traû söï maát kieân nhaãn cuûa mình. Toâi coá nhôù
laïi raèng Fatima laø nôi hi sinh ñeàn toäi vaø toâi töï khích leä mình vôùi yù
nghó theá naøo roài cuõng coù luùc heát. Nhöng moät laàn nöõa toâi laïi nghó
laàm. Doøng ngöôøi cöù noái tieáp khoâng ngöøng nghó, khoâng nhöõng tröôùc maét
toâi, maø caû tröôùc nhöõng linh muïc khaùc cuõng ngoài treân nhöõng hoøn ñaù
naèm raûi raùc treân phaàn ñaát naøy cuûa
thaánh Ñeàn, vì coâng trình chöa xaây caát xong. Daàn daø,ra nhö
giaây phuùt giaûi thoaùt ñaõ gaàn ñeán, doøng ngöôøi thöa ra vaø cuoái cuøng
chæ coøn hai hay ba ngöôøi ñang chôø nöõa thoâi. Toâi laáy laïi can ñaûm, coá
naém baét cho ñöôïc nhöõng kieåu noùi daân daõ chöa heà coù trong töø vöïng
cuûa toâi. Ngöôøi xöng toäi vöøa ñoïc xong kinh AÊn naên toäi, toâi ngöôùc nhìn
leân ba ngöôøi kia. Laïc quan sai laàm roài ! Baây giôø laø hai chuï, ba chuïc,
boán chuïc. Toâi thaéc maéc khoâng hieåu taïi sao ngöôøi ta khoâng nhaäp vaøo
ñaùm ñoâng nhöõng ngöôøi ñöôøng hoaøng chôø löôït mình taïi caùc nhaø nguyeän.
Duø sao, toát hôn caû, laø coá heát söùc neùn söï soát ruoät.
Vaø roài toâi caøng nhìn nhöõng baøn tay chai cöùng ñang chaáp
laïi tröôùc maét toâi, nhöng khuoân maët saïm naéng vaø nhöõng ñoâi chaân ñaõ
qua moät cuoäc ñöôøng tröôøng, toâi nhaän ra raèng ñaùm ñoâng naøy hoaøn toaøn
coù quyeàn ñöôïc toâi toân troïng vaø coù quyeàn yeâu caàu toâi taëng hoï chuùt
ít hi sinh naøy. Theá laø toâi tieáp tuïc, trong khi thôøi giôø troâi
qua.......
.............................................................................................
Ngöôøqi ta ñang laàn chuoãi Maân coâi, chuaån bò cuoäc röôùc neán.
Ñaøng sau toâi laø caû moät maët bieån röïc rôõ nhöõng ñôït soáng aùnh saùng.
Moät chuï ngaøn..moät traêm ngaøn ? coù theå laø nhieàu hôn theá. Nhöõng ñoám
sngs laáp laùnh nhö nhöõng ngoâi sao töôïng tröng cho haøng haø sa soá linh
hoàn. Trong rí toâi boång hieän leân khoå ñaàu cuûa ca khuùc vaén ñaõ ñöôïc
haùtï taïi Faima vaø vaãn ñöôïc tieáp tuïc haùt töø nhöõng cuoäc haønh höông
ñaàu tieân ñöôïc toå chöùc ñeán nay. Ca ñoaøn caát leân vaø khaùch haønh höông
caêng heát loàng ngöïc hoïa laïi :
A treze de Maio, Na Cova da Iria
Aparceu brilhando A Virgem Maria
Aveù, aveù, aveù Maria !
...........................................................................................
- Anh töø xa ñeán ? Ñeâm Voïng Ñeâm ñaõ khuya, toâi vöøa giaûi
toäi ngöôøi cuoái cuøng. Toâi nhaän thaáy anh ta ñöùng khoâng vöõng vaø toû veû
heát söùc meät nhoïc. Anh coøn treû- coù leõ 25 hay ba möôi - nhöng anh leâ
böôùc khoù nhcoï laém. Toâi ñöa tay dìu anh vaø hoûi :
- Vaâng, töø Tras-os-Montes, beân kia Mogadouro.
Toâi thoaùng nhôù laïi baûn ñoà nöôùc Boà. Tras-où-Montes, laø
tænh xa nhaát phía baéc, cuõng xa baèng Minho.
- Theá laø coù leõ 200km, 300km ?
- 5 chuïc daëm laø ít, anh traû lôøi, vaãn duøng looù ño ñaïc cuõ
kó ñoù.
- Nhöng anh khoâng ñi boä chöù ?
- Toâi ñi boä, ñeå giöõ moät lôøi höùa. Cha thaáy chöa, vôï toâi
vaø toâi, caû hai chuùng toâi ñaõ höùa seõ ñeán ñaây baèng cuoác boä neáu Ñöùc
Meï chöõa con gaùi nhoû cuûa chuùng toâi, noù muø töø loït loøng meï.Baùc só
baûo noù seõ khoâng khoûi ñöôïc.Vaäy maø giôø ñaây noù troâng thaáy !
Maét anh nhoøa leä, anh noùi tieáp :
- chuùng toâi laøm moät tuaàn 9 ngaøy vaø ñeâm naøo chuùng toâi
cuõng nhoû maáy gioït nöôùc Fatima vaøo ñoâi maét cuûa em. Ngaøy cuoái tuaàn,
ñuùng luùc chuùng toâi khoâng nghó gì tôùi chuyeän ñoù caû, toâi ñang ñi qua
tröôùc con gaùi toâi, thì em quay ñaàu nhìn toâi baèng ñoâi maét cuûa em. Toâi
hoaûng hoát goïi vôï toâi: "Mari, laïi ñaây mau leân ! Lôøi caàu nguyeän
cuûa chuùng ta ñaõ ñöôïc öùng ñaùp roài !" Vaø thöa Cha, baây giôø noù coù
maët ôû ñaây. Chuùng toâi ñaõ chôø ôû ñaây môùi maáy ngaøy, maø nhö ñaõ ôû ñaây
ngaøy thöù möôøi hai roài..."
- Chuyeán ñi maát nhieàu ngaøy laém ?
- Taùm ngaøy. Moãi ngaøy chuùng toâi ñei 6 daëm. Ñeán ñaâu, ngöôøi
ta cuõng xöû töû teá vôùi chuùng toâi vaø bao giôø chuùng toâi cuõng coù neäm
ñeå naèm. Coù laàn ngöôøi ta coøn môøi chuùng toâi aên côm toái vaø cho chuùng
toâi giöøng chieáu haún hoi. Ñeâm cuoái cuøng, chuùng toâi phaûi naèm ngaoøi
trôøi, trong moät röøng thoâng gaàn Leiria, nhöng khoâng coù gì laø vaát vaû
heát.
- Coøn löông aên ? OÂng baø mang theo ?
- Löông aên ö ? Chæ coù baùnh luùa maïch, ngoaøi ra khoâng coù gì
nöõa. Chuùng toâi mua vaøi caùi gì ñoù cho con gaùi chuùng toâi.
Tieáng organ daïo ca khuùc O Salutaris Hostia baét ñaàu phaàn
haigiôø chaàu Thaùh Theå, caét ngang caâu chuyeän. Ñuùng 2 giôø saùng. Chuùng
toâi baét ñaàu ñi, nhaèm höôùng Quaûng tröôøng tröôùc Vöông Cung thaùnh ñöôøng
ñeå tham döï giôø Thaùnh vöøa môùi baét ñaàu. Boãng moät phuï nöõ cuõng ñi
chaân khoâng, laïi coõng caû ñöùc con, tieán laïi beân toâi.
- Ñaây roài ! baø baét chuyeän.
Raát caûm ñoäng, toâi ñaët tay treân ñaàu em nhoû ñaõ ñöôïc ôn
laï. Ñoâi maét em long lanh töø trong chieác muõ ñoäi ñaàu, moät baøn tay chìa
ra keùo raâu toâi. Caû ba chuùng toâi röng röng nöôùc maét.
Maát huùt giöõa ñaùm ñoâng ñang ca haùt, caàu nguyeän, toâi traûi
qua moät tieáng röôõi ñoàng hoà suy toân thôø laïy vôùi nhieàu yeânuûi thieâng
lieâng. Chaâ lí Ñaïo thaùnh chuùng thaät roõ raøng taïi Fatima naøy ! Ngöôøi ta
coù theå sôø ñöôïc saùi sieâu nhieân vaø caûm thaáy mình ôû ngay keà thieân
ñöôøng. Trong caây maët nhaät vaøng choùi, Ñöùc Gieâsu aån thaân döôùi Hình
saéc Thaùnh Theå, khoâng coøn laø vaán ñeà cuûa ñöùc tin nöõa, Ngöôøi ñang
soáng thaät, töø aùi vaø yeâu thöông, heät nhö 33 naêm trong ñoù Ngöôøi ñaõ
soáng giöõa chuùng ta nhö moät ngöôøi giöõa muoân ngöôøi. Vò linh muïc chuû söï
noùi veà 5 Söï Vui chuoãi Maân coâi, söù maïng cao caû cuûa vò Toång thaàn;
vieäc Ñöùc Maria vöôït nuùi ñoài xöù Giuña; veà Hang Beâlem ñôn moïn; veà Nghi
thöùc ôû Ñeøn Thôø trong ñoù, Ñöùc Maria duø tinh saïh, ñaõ khoâng queân tuaân
thuû; sau cuøng, Treû Gieâsu gaëp caùc luaät só. Chöa bao giôø toâi soáng
nhöõng maàu nhieäm ñoù nhö ñeâm voïng naøy. Toâi nhö ñöôïc bao boïc trong tình
yeâu cuûa Meï Raát Thaùnh; ñöôïc soáng khoâng phaûi vaøo naêm 1946, nhöng laø
vaøo thôøi Ñöùc Gieâsu . Cova da Iria giôø khoâng coøn laø moät goc trôøi xa
xoâi cuûa Boà Ñaøo Nha nöõa, nhöng laø Nagiaret, laø Beâlem, laø Gieârudalem,
thaäm chí laø moät khoùe thieân ñöôøng nöõa
Phaàn hai cuûa Ñeâm Canh thuöùc ñang veà cuoái vaø ñöôïc keát
thuùc laø tieáp ngay phaàn ba vaø keùo daøi ñeán raïng ñoâng ñeå roài chaám
döùt tröôùc Ñöùc Gieâsu trong bí tích Thaùnh Theâr. Toâi tính qua ñeâm taïi
choã, nhöng toâi thaáy meät laém vaø thaáy ruõ röôøigt. Giaác nguû ra nhö ñaõ
giaønh phaàn thaéng, toâi ñi tìm caên phoøng nhoû ñöôïc chæ ñònh cho toâi ôû
nhaø Höu Döôõng ñeå nghæ moät vaøi tieáng ñoàng hoà. Nhöng toâi thaáy xaáu hoå
khi thaáy mình ñöôïc nghæ ngôi treân giwöôøng neäm, trong khi ña soá khaùch haønh
höông- haøng traêm haøng ngaøn ngöôøi trong soá ñoù,- phaûi giaêng mình treân
neàn ñaát cöùng hay coû khoâ, vaán mình trong khaên choaøng hay aoù khoaùc..
Ñeâm treân nhyhöõng ngon jñoài naøy thöïc laø laïnh vaø vaø toâi thaáy coù
nhöõng ngöôøi khaù giaû, vì tính sai nhieät ñoä vuøng naøy, giôø khoâng coøn
bieát xaáu hoå mang vaøo mình caû nhöõng neäm oâ toâ ñeå ñi ñi laïi laïi...
Ñaây ñoù, moät vaøi ngoïn löûa baäp buøng soi saùng nhöõng khuoân maët nhöõng
caùi mieäng khoâng ngöøng thaàm thó nhöõng lôøi kinhdo caùc loa phoùng thanh
xöôùng leân. thæng thoaûng nhöõng tieáng be be cuûa nhöõng con löøa, tieáng gaø
gaùy, tieáng coøi inh oûi cuûa nhöõng moâ toâ ñeán chaäm. Khoâng coù gì khaùc
nöõa. Toâi ñaët ñaàu treân chieác goái vaø nguû thieáp ñi.
Saùm hoái vaø caàu nguyeän
Quaù 7 giôø röôõi, toâi daâng thaùnh leã taïi nhaø nguyeän ñôn sô
cuûa nhaø Höu Döôõng. Nhaø nguyeän chaät ních ngöôøi. Leã môùi roài do Ñöùc
Giaùm Muïc thöøa sai Gurza cöû haønh, con ngöôøi maø loøng toân suøng ñaëc
bieät ñoái vôùi Fatima ñaõ laàn naøy roài löôït khaùc ñöa ñeán Shrrine. Sauaên
saùng, toâi phaûi laøm nhö moïi ngöpôøi, tuùc laø hoøa mình vaøo ñaùm ñoâng.
Luùc naøy phaûi ñaõ 9 giôø. Toâi raát muoán vieáng nhaø nguyeän
Hieän Hình, vieäc maø toâi ñaõ chöa laøm ñöôïc vaø toâi muoán nhìn taän maét
pho töôïng noåi tieáng cuûa Ñöùc Meï, nh8wng toâi phaûi heát söùc khoù nhoïc
môùi coù theå tôùi gaàn. Haèng traêm, haøng ngaøn ngöôøi chwen nhau, keû ñöõng
ngöôøi aquì, ngöôøi ngoài döoùi ñaát, caàu nguyeän, caùm ôn, keâu van. Dieøu
gaây aán töôïng nhaát cho toâi laø caùi doøng ngöôøi haønh höông daøi ñi quanh
nhaø nguyeän baèng ñaàu goái. Ngöôøi ta giaûi thích cho toâi bieát : nhöõng ñoù
ñang "traû nôï" nhöõng lôøi hoï ñaõ höùa vôùi Ñöùc Meï. Toâi khoù maø
rôøi con maét khoûi nhìn nhöõng con ngöôøi nam coù nöõ coù ñang traû giaù hi
sinh nhö vaäy ñeå tri aân Meï Thieân Chuùa vì nhöõng ôn hoï ñaõ ñöôïc. Thaät
laø xen caûm ñoäng hôn heát.
Toâi thaáy moät ngöôøi ñaøn oâng moät tay caàm chuoãi haït, moät
tay caàm muõ vaø gaäy. Beân caïnh laø moät phuï nöõ maûnh khaûnh vaø xanh xao,
töôûng chöøng chæ ñöùng vöõng nhôø ngoïn löûa ñöùc tin ñang höøng höïc nôi ñoâi
maét. Xa hôn, phía sau, laø moät baø meï hai tay aüm con, ñang giô cao caây
neán saùng, töïa mình vaøo moät thanh nieân chaéc laø choàng cuûa chò. Sau
cuøng laø nhöõng baïn treû nam nöõ khoâng chuùt theïn thuøng ñang treaû moùn
nôï hoï maéc trong nhöõng giôø khaéc ñau saàu. Hoï leâ mình qua neàn ñaù,
khoâng nhöõng laøm raùch ñoà aùo vaø taát daøi, maø coøn laøm raùch caû da thòt
vaø ñeå laïi daáu maùu treân neàn. Chaéc laø Ñöùc Meï hieåu roõ nhöõng coõi
loøng ñôn sô ñoù, thöïc ra Ñöùc Meï öa thích thöù taâm hoàn anh duõng vaø
khoâng chuùt so ño ñoù.
Toâi töï thaáy xaáu hoå tröôùc nhöõng ngöôøi daân queâ ñoù. Hoï
khoâng nhöõng tin vaøo caùi sieâu nhieân, hoï coøn bieát soáng nieàm tin hoï
nhö theá naøo nöõa.
Toâi ñang maõi nhìn ngaém caûnh töôïng caûm kích ñoù, thì moät
phuï nöõ roõ raøng lag ñau khoå laém, baø böôùc ñi heát söùc khoù khaên, baø
laïi gaàn beân toâi noùi vôùi moät gioïng lo laéng :
" Thöa Cha, con ñaõ höùa vôùi Ñöùc Meï laø con swx ñi baèng
ñaàu goái töø nhaø thôø Fatima tôùi nhaø nguyeän Hieän Hình (2 km). Con ñaõ ñi
ñeán taän Lagoa da Carreira(500m töø Shrrine), nhöng baây giôø thì con khoâng
theå ñöôïc nöõa. Hai ñaàu goái con chaûy maùu...Con khoâng taøi naøo ñi xa hôn
nöõa, neân coøn ñaõ ñi boä. Khoâng phaûi vì con khoâng muoán, nhöng vì con
khoâng theå..."
"Baø ñöøng lo, neáu baø ñaõ laøm heát söùc, Ñöùc Meï seõ
thoâng caûm
".
Ngöôøi phuï nöõ lo laéng chôø lôøi phaùn quyeát cuûa ngöôøi ñaïi
dieän Chuùa vaø baây giôø, vôùi söï nheï nhoõm hoaøn toaøn, baøhoân tay toâi
roài quì xuoáng choã thaät gaàn töôïng Ñöùc Meï; trong luùc ñoù toâi tôùi gaàn
nhaø nguyeän nhoû. Cöïc kì ngheøo naøn vaø dôn sô. Toâi boång nhôù veà Loretto
vaø Nhaø Thaùnh, cuõng töông töï . Nôi ñaây, Ñöùc Meï cuõng ñaõ vieáng thaêm
trong nhöõng giôø khaéc vaén voûi.
Böùc töoïng ñöùng treân moät beä ñaù, ñaùnh daáu choã caây soài
noåi tieáng ñaõ ñöùng xöa.Böùc töôïng ñöùng daây laø theo leänh cuûa Ñuùc Giaùm
Muïc Giaùo phaän, Ngöôøi hi voïng giöõ laïi ñaây moät ít reã maùymaên thoaùt
ñöôïc loøng moä ñaïo tai haïi cuûa tín höõu nhoå heát ñi taát caû nhö moät di
vaät. ÔÛ chaân coät beä, coù taám löôùi thöa ñeå chooøi non coù theå hít thôû.
Nhöng caây nhoû ñaõ cheát haún vaø baây giôø thì ñaùm ñoâng nghó raèng caùi
hoäp khoâng naép beân döôùi laø moät thöù hoäp thaàn trong dsdoù hoï coù theå
boû nhöõng lôøi caàu xin cuûa hoï daâng leân Ñöùc Meï.
Toâi cuõng hoøa mình vaøo ñaùm ñoâng. Toâi cuõng quì xuoáng tröôùc
pho töông xin hñeïp vaø coá hình dung ra "ngöôøi thieáu nöõ ñaùng
meán", "Baø Mó leä", raïng rôõ döôùi aùnh saùng..Suyùt nöõa thì
toâi ñaõ ñi tôùi choã caàu xin Ñöùc Baø laïi hieän ñeán tyûeân theá gian nyaø
nöõa vaø toû mình cho ñaùm ñoâng ñang toû ra ngaøy moät yeâu meán Baø.
Xung quanh toâi, giöõa nhöõng tieáng laâm raâm thì thaàm, Ñöùc
Trinh Nöõ coù phuùc ñöôïc ngöôøi ta caàu khaån vôùi loøng tin caqaïy laïluøng.
Hoï noùi vôùi Ngöôøi raèng Ngöôøi voâ cuøng toát laønh, raèng hoï chöa heà
thaáy ai tin töôûng chaïy ñeán vôùi Ngöôøi maø bò Ngöôøi töø choái. Hoï goïi
Ngöôøi baèng nhöõng teân goïi aâu yeám nhaát : Nöù Vöông thieân ñöôøng, Ñöùc
Trinh Nöõ dòu daøng, Ñaáng Hoä phuø vaø uûy laïo. Nhöng hôn caû, ngöôøi ta goïi
Ngöôøi baèng teân Meï, Meï Ñoàngg Tinh, Meï laân aùi, Meï Thieân Chuùa , Meï
Ñöùc Kitoâ, Meï cuûa con, Meï cuûa chuùng con, Meï loaøi ngöôøi. ÔÛ nôi ñaây,
Ñöùc Maria tröôùc heát vaø chuû yeáu laø Meï Vaø lôøi caàu xin tuoân ra khoâng
ngöøng nghó : cho nhöõng nhu caàu ñôøi naøy, cho nhöõng coâng vieäc khoâng
xuoâi thuaän, cho ruoäng ñoàng ñang khaùt möa, cho ñöùa con trai khoâ khan,
cxho cuoäc hoân nhaân cuûa ñöùa con gaùi; cho coâng aên vieäc laøm cuûa hoàng,
cho vieäc thi cöû coù heä nhieàu ñeán töông lai. Caû cho nhöõng nhu caàu phaàn
hoàn : cho ñöùa con laïc ñöôøng, cho ngöôøi choàng ñang choáng lai jgiaùo Hoäi,
cho ngöôøi cha khoâng bao giôø xöng toäi röôùc leãd, cho ñoâi löùa chöïc laáy
nhau theo peùhp ñôøi. Ngöôøi tu só xin cho ñöôïc tieán tôùi treân ñöôøng troïn
laønh, ngöôøi chuûng sinh xin ñöôïc beàn ñoã ñi tôùi baøn thôø. Taâtú caû ñöôïc
toû baøy vôùi söï ñôn sô vaø nieàm tin maïnh meõ nhaát vaøo loøng meï cuûa Ñöùc
Maria. Cuoái cuøng, toâi ñöùng leân, nhöôøng choã cho nhöõng ngöôøi khaùc ñang
chôø ñeán löôït mình vaøo tröôùc tuôïng Meï.
Nôi toâi ñeán vieáng sau cuøng laø Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng. Nhöng
toâi chöa vaøo quaù Nhaø nguyeän Thoáng hoái(nay ñaõ bò dôõ ñi), thì moät
thieáu phuï mang y phuïc moät Servita böôùc tôùi vaø hoûi toâi coù theå cho chò
xöng toäi hay khoâng. Toâi traû lôøi : coù, roài toâi ñi vôùi chò vaøo trong
Vöông Cung Thaùnh Ñuôøng höôùng tôùi toøa giaûi toäi coøn troáng ôû giöõa ñaùm
phuï nöõ ñang phaán khôûi ñôïi chôø. Caùc ngöôøi nam thì coù caùi thuaän lôïi
ñöôïc nghe xöng toäi taïi Nhaø Thaùnh hay choã naøo trong Beänh Xaù hay nhaø
Höu döôõng, tröø khi ban ñeâm thì ôû ngay ngoaøi trôøi.